قدمت فرش ماشینی در ایران
تاریخچه فرش ماشینی ایران شاید به زحمت به ۵ دها برسد . اما استفاده ایرانیان از فرش ماشینی این رقم را می شکند زیرا اغلب در خانه هر ایرانی یک تخته فرش ماشینی یافت میگردد . اگر بخواهیم به اولین کارخانه تولید فرش ماشینی در ایران اشاره کنیم باید از کارخانه صنایع کاشان که تولید کننده فرش راوند بود نام ببریم که با سرمایه گذاری اولیه ای که اکبر لاجوردی برای آن گذاشت تاسیس گردید . شایان ذکر است که اولین فرش بافته شده فرش کاشان می باشد.
سابقه ۵۰ ساله فرش ماشینی در ایران
صنعت فرش در کشور ایران ۵۰ ساله میباشد ؛ این امر نشان میدهد که این صنعت دارای قدمت طولانی نمی باشد . در آن دوران اغلب کارشناسان بر این باور بودند که با ماشینی شدن بافت فرش ، هنر و صنعت فرش در ایران زیر سوال میرود و در نهایت منفور میگردد . برای اینکه از تاسیس و رونق تولید فرش ماشینی در ایران لوگیری شود علت های بسیاری دخیل میباشند همچون:
ایجاد اشتغال برای تعداد زیادی نیروی کار و البته بدست آوردن درآمد صادراتی از ارسال فرش به بسیاری ازکشور های دیگر که موجب شهرت جهانی فرش گردیده بود .
اختلافات بسیاری در این باب در ایران در جریان بود تا اینکه با نشستن نخست وزیر وقت بر سر جایش به این مسئله به طور جد پرداخته شد و دربار نیز برای حل آن پا با میان گذاشت .
در نتیجه تصمیم بر این اساس اعلام گردید که هر کارخانه فرش بافی ماشینی که کشف شود ؛ همه دستگاه هایش توسط دولت ضبط و مصادره میگردد و فرده موسس محکوم به پرداخت جریمه های سنگین و حبس میشود . داستان به اینجا ختم نشد و حتی مجازات بسیاری برای افراد خریدار و سفارش دهنده نیز وضع شد .
تمام این سختگیری ها و قانون گذاری ها موجب گردید که فرش ماشینی در ایران به تولید نرسد و فقط فرش دستباف که نشان از هنر و اصالت ایرانیان داشت و بس ؛ تولید و صادر گردد . ولی شرایط اینگونه باقی نماند و بعد از مدتی ورق برگشت .
انقلاب فرش ماشینی در سال ۱۳۵۱ در ایران
در سال ۱۳۵۱ بود که ۶ دستگاه بافندگی برای بافت فرش ماشینی وارد ایران کرد . از سوی دیگر گروه صنعتی بهشهر با اقدام بستن قرار دادی با بلژیک بنا بر گرفتن سفارش ۱۰ میلیون متر مربع ؛ توانست از دولت ایران جواز مربوطه را دریافت کند . در همین راستا اولین فرش ماشینی در ایران توسط شرکت فرش راوند در کاشان به وسیله ۱۸ دستگاه بافندگی به تولید رسید .
اولین فرش ماشینی همانند فرش دستباف ۲۸ رج کاشان بود که در آن زمان بافته و جز فرش های دارای تراکم متوسط بشمار میرفت . یکی از دلایلی که موجب میشد تا فرش های ماشینی اولیه در ایران شباهت بسیاری به فرش های دست باف پیدا کنند این مسئله بود که در تولید فرش های ماشینی از نخ های خاب پشمی و چله و پود پنبه ای استفاده میگردید .
مورد استقبال قرار گرفتن فرش های ماشینی در ایران
حدودا در ۱۰ سال اولیه تولید فرش های ماشینی به دلیل قیمت مناسبش نسبت به فرش دستباف موجب گردید که کارخانه ها فقط بتوانند نیاز داخلی را برآورده سازند و هیچگونه صادراتی انجام نشود . این شرایطه داغ بازار فرش ماشینی در ایران تا جایی پیش رفت که حواله هایی برای پیش خرید کردن فرش بین مردم توذیع میگردید ؛ که حواله در بین افراد نیز امکان جابه جایی و خرید و فروش داشت .
تولید فرش دست بافت و ماشینی در اروپا
به طور کل در ایران هیچ تلاشی بابت تولید فرش های ماشینی و حتی تغییر در نحوه بافت فرش های دستبافت صورت نمیگرفت با این وجود که ایران یکی از خاستگاه ها و زادگاه های فرش دستباف بشمار میرفته است . البته این نوآوری در نوع طرح فرش ها همیشه به چشم میخورده است و فقط از سبک و نوع بافت به دور بوده است .
این شرایط در ایران مصادف بود با تلاش های فراوانی در انگلستان و اروپا برای تولید فرش دستباف به شیوه نوین با سرعت بهتر . که منجر به تولید رساندن ماشین آلات و پیدایش روش هایی نوین در ۲۰۰ سال گذشته گردید .
هدف از تولید اولین فرش های ماشینی
هدف از تولید فرش هایی شبیه به فرش دستبافت در ایران اول از همه این بود که قشر متوسط جامعه نیز بتوانند در خانه های خود صاحب فرش باشند و این موضوع فقط به خانه های افراد مرفه و اشرافی محدود نگردد . در این راستا تولید کنندگان توانستند به دلیل سهولت تولید فرش ماشینی آن را به قیمتی مناسب تر با طرح های زیبا و متنوع به بازار عرضه کنند .
لطفا برای دیدن محصولات بی فرش مدل های مختلف فرش سجاده ای آن کلیک کنید.
