فرش خوب چه ویژگی هایی دارد؟ راهنمای جامع خرید فرش ماشینی

یکی از اجزای اصلی و جدانشدنی خانه‌های ایرانی، فرش است که تقریبا همه ما لذت خرید آن را برای یک‌بار هم که شده چشیده‌ایم. این میراث ارزشمند از هنر اصیل ایرانی، نه تنها به عنوان کفپوش منازل در جهت راحتی و آسایش اعضای خانواده نقش مهمی دارد بلکه از عناصر مهم و تاثیرگذار در دکوراسیون داخلی منازل نیز به حساب می‌آید و از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین پیش از خرید فرش باید درباره ویژگی‌ها و نکات مهم در خرید فرش ماشینی مطلع باشیم. ما در این مقاله قصد داریم یک راهنمای خرید فرش ماشینی جامع به شما دوستداران فرش ارائه کنیم تا یک تجربه لذت‌بخش در خرید فرش پذیرایی، اتاق خواب و … داشته باشید.

مشخصات یک فرش ماشینی خوب چیست؟

در این بخش، صرف نظر از جنبه‌هایی که به سلیقه افراد و سبک چیدمان و دکوراسیون منزلشان برمی‌گردد، ویژگی‌ های یک فرش خوب ماشینی را بررسی می‌کنیم.

جنس باکیفیت؛ مهم‌ترین خصوصیت یک فرش ماشینی خوب

منظور از جنس فرش، جنس نخ بافته شده در فرش است. به‌طور کلی در بافت همه فرش‌های ماشینی از سه نخ استفاده می‌شود: نخ تار (چله)، نخ خاب (پرز) و نخ پود.

نخ تار، در ابتدای فرآیند بافت فرش و به صورت عمودی در چله‌کشی فرش استفاده می‌شود. این نخ که در امتداد طول فرش قرار می‌گیرد، در استحکام فرش نقش مهمی دارد. معمولا نخ تار ترکیبی از پنبه و پلی‌استر است. در حالت استاندارد باید از این نوع نخ ها به صورت 65% پلی استر و 35% پنبه استفاده نمود. با کم و زیاد کردن هر کدام از این درصد ها مشکلاتی در فرش به وجود خواهد آمد. به طور مثال اگر درصد پلی استر بیشتر شود، در زمان شست و شو فرش ممکن است، فرش جمع گردد و یا با افزایش درصد پنبه، استحکام فرش از دست رفته و دچار پارگی می شود.

نخ پود، نخی است که در عرض فرش و عمود بر نخ‌های تار به‌کار می‌رود و وظیفه مستحکم نگه داشتن فرش در راستای عرضی را دارد. رایج‌ترین نخی که در حال حاضر به عنوان نخ پود استفاده می‌شود، نخ جوت است که وارداتی است. دیگر نخ‌هایی که ممکن است به عنوان نخ پود استفاده شوند، نخ پنبه، پنبه-پلی‌استر و نخ پلی‌استر فیلامنتی است که هرکدام معایب و مزایای خاص خود را دارند. برای مثال اگر در فرش ماشینی، به تنهایی از نخ پنبه برای نخ پود استفاده شود، فرش در راستای عرضی، استحکامی ندارد و به راحتی مچاله و چروک می‌شود. یا در فرش ۱۲۰۰ شانه تراکم ۳۶۰۰، به سبب تراکم بالای نخ تار و ظرافت فرش، برای استفاده از نخ جوت محدودیت وجود دارد و نخ پنبه-پلی‌استر انتخاب بهتری است.

نخ خاب همان نخ گره فرش است که ارتفاع یا به عبارتی ضخامت فرش به‌حساب می‌آید. در واقع نخ خاب (پرز)، همان نخی است که در هنگام دست کشیدن روی فرش آن را احساس می‌کنیم و از لطافت و نرمی آن لذت می‌بریم. نخ خاب از پراهمیت‌ترین نخ‌ها در بافت فرش است و باید استحکام و مقاومت خوبی داشته باشد وگرنه فرش پاخور خوبی نخواهد داشت و به سرعت تغییر ظاهر داده و از بین می‌رود. در فرش‌های ماشینی از نخ اکریلیک، پلی استر و پلی پروپلین برای نخ خاب استفاده می‌کنند.

بهترین نخ پرزی که در فرش ماشینی استفاده می شود، نخ آکریلیک هیت ست شده است. از خصوصیات نخ هیت ست شده، می‌توان به مقاومت آن در مقابل حرارت و گرما و همین طور عدم ایجاد حساسیت و بدون پرزدهی در فرش ماشینی اشاره نمود. نخ آکریلیک دارای کیفیت و شفافیت بالایی هستند که این ویژگی باعث زیباتر شدن نقشه و طرح مورد استفاده در فرش ماشینی می شود. بنابراین توصیه ما به کسانی که قصد خرید فرش ماشینی خوب را دارند، این است که فرش بافته شده با نخ آکریلیک هیت ست شده را خریداری نمایند.

رنگ ثابت؛ 

رنگ ثابت یکی دیگر از مشخصات یک فرش خوب است. نیاز است که رنگ فرش در برابر اثرات نور مقاوم باشد و دچار افت کیفیت و رنگ پریدگی در طول زمان نشود. از طرف دیگر، فرش یک جز مصرفی در دکوراسیون است و هر از گاهی نیاز به شست و شو یا تمیز کردن با شامپوی فرش دارد. بنابراین رنگ آن نیز باید در مقابل مواد شوینده مقاوم باشد. این ویژگی سبب می‌شود تا فرش پس از سال‌ها استفاده همچون رز اول خود خوش رنگ و لعاب باقی بماند.

نگهداری آسان؛ یک فرش ماشینی خوب و بی‌دردسر

در پاسخ به سوال چه فرشی خوبه، همواره نگهداری آسان یک گزینه ثابت خواهد بود. نگهداری آسان به این معناست که فرش مرتبا پرز ندهد و در اثر استفاده ظاهری کدر و کثیف به خود نگیرد که نیاز به شست و شوی مکرر نشود. از طرفی جنس الیاف به گونه‌ای باشد که به راحتی به توان آن را با شوینده‌های مخصوص فرش تمیز کرد. فرش اتاق خواب، آشپزخانه و راهرو فرش‌هایی هستند که معمولا سریع‌ کثیف می‌شوند و شست‌وشوی آسان در آن‌ها اهمیت زیادی دارد.

طراحی دقیق؛ یک فرش خوب، یک فرش زیباست! 

نقش و نگار فرش، یکی از مهم‌ترین نکات خرید فرش ماشینی است. چنانچه نقشه فرش به صورت دقیق و با ظرافت طراحی نشده باشد، حتی اگر در نگاه اول متوجه عیب‌ها و نقص نقشه نشوید، احساس خوبی نیز به آن فرش نخواهید داشت و مدام با خود فکر می‌کنید که چیزی در این فرش کم است و این فرش چشم‌نواز نیست.

نقشه فرش با تمام جزییاتش، تقارن الگوها، طراحی هارمونیک و …به فرش جان می‌دهد و طراحی دقیق یکی از مهم‌ترین خصوصیات یک فرش ماشینی خوب است.

نکات مهم در خرید فرش ماشینی

انتخاب شانه و تراکم مناسب؛ فاکتوری مهم در خرید فرش ماشینی

شانه و تراکم از مواردی هستند که در کیفیت فرش ماشینی خوب تاثیر زیادی دارد.  شانه فرش تعداد گره در یک متر عرض فرش ماشینی است. به طور مثال اگر فرش 1500 شانه را در نظر بگیریم تعداد گره‌ها در یک متر از عرض آن باید 1500 گره باشد. اگر در حین خرید قصد داشتید شانه فرش را صحت سنجی کنید، باید تعداد گره‌های فرش را در 10 سانتی متر از عرض فرش بشمارید، که در فرش ماشینی 1500 شانه تعداد گره‌ها در عرض فرش باید به 150 گره برسد.

شانه‌های رایج فرش ماشینی در بازار عبارتند از: فرش ماشینی 500شانه، 700 شانه، فرش ماشینی 1000 شانه، 1200 شانه و 1500 شانه.

و اما به تعداد گره‌ها در یک متر از طول فرش تراکم فرش گفته می‌شود. تراکم‌های رایج در بازار عبارتند از: فرش ماشینی با تراکم 1000، تراکم 2550، تراکم 3000، تراکم 3600 و تراکم 4500.

شانه و تراکم از مواردی هستند که در کیفیت فرش ماشینی خوب تاثیر زیادی دارد. اگر به دنبال خرید فرش های زیبا و ظریف هستید، پیشنهاد ما انتخاب فرش ماشینی با شانه و تراکم بالاتر می باشد. این نوع فرش ها بسیار شبیه فرش های دستباف هستند. اما اگر دوست داید بر روی فرش بنشینید و یا فرش را برای مکان های پر رفت و آمد خریداری می کنید که پاخور زیادی دارد، توصیه ما فرش های ۵۰۰ و ۷۰۰ شانه است.

فرش‌هایی که تراکم بیش‌تری دارند فشردگی‌شان هم بیشتر است و از همین رو وزن بالاتری هم دارند. اما فرش‌هایی که شانه‌شان بیش‌تر است ریزبافت‌تر و طرح و شکل‌دار تر هستند. اگر یک فرش 1200 شانه با تراکم 3600 تهیه کنید، این فرش هم فشردگی و وزن زیادتری دارد و هم آن که بسیار پر نقش و نگار تر و ریزبافت‌تر است. ضمناً هر چه شانه و تراکم یک فرش بالاتر باشند قیمت آن فرش نیز بالاتر است. هرچه تراکم فرش بیشتر باشد، فرش دوام بیشتری خواهد داشت. لازم به ذکر است که هرچه تراکم بیشتر باشد فرش محکم تر سفت تر و استحکام بالاتری خواهد داشت

انتخاب سایز مناسب؛ مهم‌ترین نکته برای خرید فرش

در کنار طرح و فرش، یکی از مهم‌ترین نکات در هنگام انتخاب و خرید فرش ماشینی، ابعاد آن است. فرشی که ابعاد آن متناسب با فضای مورد نظر نباشد، نه تنها کارایی و زیبایی خود را از دست می‌دهد، بلکه جذابیت چیدمان و دکوراسیون منزل را نیز خراب خواهد کرد.

اندازه فرش باید از ابعاد اتاق کوچک تر باشد و بهتر است که فرش زیر مبلمان قرار نگیرد. پر کردن تمام فضای اتاق با فرش باعث کوچک تر به نظر آمدن اتاق می شود. از سوی دیگر، فرشی که ابعاد آن کوچک‌تر از حد لازم باشد، نه تنها زیبایی و شکوه خود را از دست می‌دهد، بلکه نمی‌تواند به خوبی گرما و صمیمیت را به فضا هدیه دهد.

به عنوان یک قاعده کلی، فرش ماشینی باید به گونه‌ای باشد که لبه‌های آن حدود 20 تا 30 سانتی‌متر از دیوارها فاصله داشته باشد. همچنین، فرش نباید تمام کف فضا را بپوشاند و باید فضایی برای عبور و مرور و قرار دادن مبلمان باقی بماند.

معرفی ابعاد استاندارد فرش ماشینی

دستگاه‌هایی که در کارخانجات فرش ماشینی کاشان استفاده می‌شوند، اغلب قادر به تولید ابعاد مشخصی هستند که شما هر فروشگاهی قادر به تهیه آن‌ها خواهید بود. این ابعاد استاندارد در فرش‌های مستطیلی شکل عبارتند از:

• فرش 12 متری ابعاد 3 در 4 متر
• فرش 9 متری با ابعاد 2.5 در 3.5 متر
• فرش 6 متری با ابعاد 2 در 3 متر
• فرش 4 متری با ابعاد 3.5 در 1.5 متر
• فرش‌ کناره و راهرویی 4 متری با ابعاد 1 در 4 متر، کناره 3 متری با ابعاد 1 در 3 متر، کناره 2 متری با ابعاد 1 در 1.5 و کناره 1.5 متری با ابعاد 1 در 1.5.
• فرش‌ گرد و دایره ای با قطر 1، 1.5 و 2 متر

البته در نظر داشته باشید که در میان فرش‌های مستطیلی، فرش 18 متری و فرش 20 متری نیز معمولا در روند تولید کارخانجات قرار دارند ولی کاربرد کمتری نسبت به سایر ابعاد دارند.

کاربرد فرش و فضای مورد استفاده؛ هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد!

یکی دیگر از نکات مهم در خرید فرش ماشینی، کاربرد و فضای مورد استفاده از فرش است. فرشی که برای اتاق خواب انتخاب می‌شود، با فرشی که برای پذیرایی در نظر گرفته می‌شود، تفاوت‌های اساسی دارد.

فرش اتاق خواب باید نرم، لطیف و گرم باشد و حس آرامش و راحتی را به ارمغان بیاورد. در حالی که فرش پذیرایی باید از الیاف مقاوم‌تر و با طرحی شکیل‌تر باشد و پاخور خوبی داشته باشد تا در برابر رفت و آمد زیاد و ضربه و لکه مقاوم باشد.

علاوه بر این، نوع فضا و کاربری آن نیز در انتخاب فرش حائز اهمیت است. به عنوان مثال، فرشی که برای آشپزخانه انتخاب می‌شود، باید به گونه‌ای باشد که به راحتی تمیز شود و شست و شوی آسانی نیز داشته باشد. رنگ آن نیز به گونه‌ای باشد که لکه‌های زیادی نشان ندهد، اصطلاحا یک رنگ چرک تاب باشد. در حالی که فرش اتاق کودک باید ضد حساسیت و بدون پرز باشد تا سلامت کودک را به خطر نیندازد.

با در نظر گرفتن کاربرد فرش و فضایی که قرار است فرش در آن استفاده شود، می‌توانید انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیاز خود داشته باشید و از زیبایی و کارایی فرش به طور کامل بهره‌مند شوید.

انتخاب فرش براساس دکوراسیون

از جمله فاکتورهای دیگر در انتخاب فرش خوب ، نوع دکوراسیون منزل است. فرش یکی از مهم‌ترین اجزای دکوراسیون داخلی است و باید با تم کلی چیدمان هارمونی داشته باشد. به طور مثال اگر از دوست داران سبک‌های مدرن و امروزی هستید، فرش‌ های مدرن با طرح و نقشه اسپرت انتخاب اول شما خواهد بود. اگر دوست دارید که یک چیدمان تلفیقی داشته باشید بهتر است که فرش وینتیج یا فرش‌ طرح قشقایی و فرش طرح هریس را انتخاب کنید. اگر یک چیدمان سنتی و کاملا ایرانی را می‌پسندید بهتر است از بین فرش طرح افشان یا طرح‌های شکارگاه ، شاه عباسی و … فرش مورد دلخواه خود را انتخاب نمایید یا یک فرش نقشه اصفهان برای خود برگزینید.